GENEL FİZİKİ COĞRAFYA SÖZLÜĞÜ

A

Ada: Deniz ya da göl suları ile çevrili küçük kara parçası.

Akarsu: Belirli bir yatak içinde sürekli ya da mevsimlik akan sudur.

Açıkdeniz : Geleneksel  hukuk kuralları gereğince, kıyı devletlerinin egemenlik sınırları dışında kalan geniş deniz alanlarıdır.

Ada tepe :Basık yörelerde aşınma düzlüklerinde sözgelimi tropikal savanlarda ve astropikal bozkırlarda görülebilen, aşınma ya da aşınmadan artakalmış tepe.

Ağaçlı bozkır : Ormanla bozkır arasında geçiş alanıdır.

Ağız : Bir akarsuyun başka bir akarsuya karıştığı veya bir göle veya denize eriştiği, kendine özgü biriktirme ve aşındırma yaptığı  aşağı ucudur.

Akarsu yatağı :  Dere çay veya ırmak suyunun eğime uyarak oyduğu ve içinde aktığı kaynaktan ağza kadar uzanan dar ve uzun oyuktur.

Aklan : Suları bir akarsuda toplanan yeryüzü bölümüdür.

Alçak basınç bölgesi : Çevresindeki yöre bölge veya kuşaklar arasında atmosfer basıncının daha az olduğu yeryüzü bölümüdür.

Antesedans: Herhangi bir kara kütlesi yükselmeye uğrarsa ve bu kütle üzerinde daha önce kurulan akarsu kütleyi yararsa, bu olaya antesedans olayı, akarsuyun açtığı, yardığı vadiye de Antesedant yarma vadi denilmektedir.

Antisiklon: Çevredeki basınca göre daha yüksek basınca sahip bölge.

Aşınım Yüzeyi: Belli jeolojik devirlerde, belli seviyeye göre arazinin aşınması ile oluşan düz alanlardır.

Aşınma: Kara yüzeyinin, yağmur, dalga, akarsu ve buz etkisiyle yavaşça yok olması.

Açık Havza: Sularını denizlere kadar ulaştırabilen akarsu havzalarıdır. Türkiye'deki başlıca büyük akarsular buna örnektir.

Artezyen: Basınçlı yeraltı sularıdır. İki geçirimsiz tabaka arasındaki geçirimli tabaka içinde bulunan sulardır. Tekne biçimli ovalar ve vadi tabanlarında bu tür sular bulunmaktadır.

Alüvyon:Akarsuların taşıdığı malzeme.

Anomemetre: Rüzgar hızını ölçen alet.

Antiklinal: Kıvrımlı dağın yükselen kısmı.

Atlas: Haritalar takımı.

   

B

Baca: Yer kabuğu içinde açılan, volkanların gaz, sıvı veya katı durumundaki ürünlerinin  Yeryüzüne erişmesine yarayan, çoğunlukla boru biçimli ve çekül doğrultulu kanaldır.

Bağıl nemlilik : Hava kütlesinin belli bir sıcaklık derecesinde içerdiği ve taşıyabileceği su buharı nicelikleri arasındaki orun olup yüzde ile belirtilir.

Bazalt: Lavın soğuması sonucunda oluşan koyu renkli volkanik kayaç türü.

Baraj gölü: Akarsu üzerinde kurulan barajların, gerisinde sular birikmesi ile oluşan göl.

Birikinti Konisi: Dağ yamaçlarından düzlüğe inen akarsular, taşıdıkları materyalleri eğimin azaldığı yerlerde yarım koni şeklinde biriktirirler. Bu şekillere birikinti konisi denir. Akarsuların taşıdıkları maddeler ince ise, geniş bir alana yelpaze gibi yayılırlar. Bunlara da birikinti yelpazesi denir. Ülkemizde dağ eteklerinde, bu tip şekillere sıkça rastlanır.

Boğaz Vadi: Yüksek dağ sıralarını enine yarıp geçen akarsular bu tür vadiler oluştururlar. Vadilerin yamaçları oldukça diktir ve vadi dardır. Ülkemizde Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat vb nehirleri böyle vadilerden akarlar.

Barkan: Hilal biçimindeki kum birikintisi.

Boğaz: Dar, dik yamaçlı vadi veya iki denizi birbirine bağlayan su yolu.

Boyun: İki zirve arasında, dağın en alçak kesimi.

Bozkır: Kurak ve yarı kurak bölgelerin kısa boylu ot örtüsü.

Biyosfer: Dünya ekosistemi,canlı küre.
Boğaz: İki deniz ya da iki gölü birbirine bağlayan,iki kara ünitesi arasındaki dar su yolu geçidi.
Boreal Orman: Kuzey Amerika ve Avrasya'da iğne yapraklı ağaçlardan oluşmuş soğuk ortamlarda yetişen orman.
Botanik: Bu bilim dalı,bitkilerin hücre yapılarından üretimine kadar her türlü fizyolojik ve hayatsal faaliyetlerini içerir.
Boylam: Dünyayı birbirine birleştiren yaylara denir.Yerin her noktasından bir boylam geçmektedir ve bunun derecesi başlangıç meridyenine 

Bulut: Yerkabuğu yüzeyi ile temas durumunda olmayan hava kürede asılı halde bulunan,su damlacıkları ve buz kristalleri topluluğu.
Bulutluluk: Bir hava durumu niteliğidir.Bu nitelik nefoskop veya nefometre denilen aletle ölçülür
Bulut Tohumlaması: Kasırgaları zayıflatmak için ya da  kurak bölgelerde yağmur oluşturmak için yapılan deneysel işlem.
Buzul: Kristalleşmiş buz kütlesine denir.

C-Ç

Cephe yağışları: Farklı özellikteki hava kütlelerinin karşılaştığı yerlere cephe denir. Sıcak ve soğuk hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında meydana gelen yağışlardır. Karşılaşma alanlarında sıcak hava soğuk havanın üzerinde yükselir. Sıcak hava hem yükselerek hemde soğuk havaya sürtünerek sıcaklık kaybeder. Bu oluşumun gerçekleştiği yerlerde cephe yağışları oluşur.

Coğrafi Bölge: Taşıdığı belirli Coğrafi özellikleri ile çevresinden ayrılan, kendi içinde benzerlik gösteren en geniş coğrafi birimdir. Coğrafi bölgelerin sınırları belirlenirken doğal koşullar, sosyal ve ekonomik özellikler temel alınır.

Çernozyom: Kara toprak

Coğrafya Öğretmeni: Coğrafya ders konularını öğreten meslek elemanı.
Coğrafya: Doğal,ekonomik ve sosyal etkinliği bulunan varlık ya da olayların oluşum,özellik,dağılış ve etkilerini belli ölçülerde inceleyen bilimdir.
Coğrafyacı: Coğrafya ilmi uzmanı.
Cosmos: Kainat,evren,sistem,uzay.
Cüruf: Kömürler veya metalik madenlerin işlenmesi sonucu arta kalan posa,dışık.

Camsı Yapı: Volkanizma esnasında lavların çok süratli bir şekilde soğuması dolayısıyla kristalleşmeye  olanak olmaması sonucunda oluşan mikroskopla bakıldığında akıntı izleri görülen yapı.
Cezir: Ay'ın çekimine bağlı olarak çekilmesi,alçalmasıdır.
Cıvalı Barometre: Üstü açık bir kaba daldırılmış,yukarı ucu kapalı bir cam borudur.Hava basıncı boruyu dolduran cıva sütunu dengede tutar.Hava basıncı azalıp çoğaldıkça cıva sütunu da alçalıp yükselir.Cıvalı barometre camdan yapıldığı ve hep düz durması gerektiği için her zaman kullanımı kolay değildir.
Coğrafi Bölge: Taşıdığı belirli coğrafi özellikleri çevresinden ayrılan, kendi içinde benzerlik gösteren en geniş çaplı coğrafi birimdir.
Coğrafi Bölüm: Bir coğrafi bölge içinde doğal koşullar,sosyal ekonomik özellikler bakımından farklılık gösteren küçük birimlerdir.

Çiy:ilkbahar ve yaz aylarında görülen havadaki su buharının su damlacıkları şeklinde görülmesine denir.

Çökme Dolini:mağara tavanlarının incelerek çökmesi sonucunda oluşan karstik şekillerdir

Çizgi (grafik) Ölçek : Haritalardaki küçültme oranını çizgi grafiği üzerinde gösteren ölçek türüdür. Kesir ölçeğe göre düzenlenir ve santimetre (cm)'nin üstündeki tüm uzunluk birimleri kullanılır.
Çizgisel Hız : Dairesel hareket yapan Yerküre üzerindeki bir noktanın birim zamanda eksen üzerindeki yer değiştirme hızıdır. Çizgisel hız, dünyanın küreselliği nedeniyle Ekvator'da en fazladır, kutuplara doğru azalır.

D

Dağ eteği ovası: Dağ eteğinde, eğimin azaldığı yerlerde meydana gelen birikinti konileri ve birikinti yelpazelerinin zamanla yanlara doğru büyüyerek birleşmeleri sonucu oluşan ovalardır. Bursa ovası, Uludağ'ın eteğinde oluşmuş bir dağ eteği ovasıdır.

Dağ içi ovası: Dağ içlerinde eğimin azaldığı yerlerde, akarsuyun taşıdığı malzemeleri biriktirmesi sonucu oluşan düzlüklerdir. Engebeli ülkelerde daha fazla oluşur. Malatya, Muş, Elazığ Ovaları bu şekilde oluşmuşlardır.

Dalyan: Deniz kıyılarında balık üretmek için yapılmış yerleşmelerdir.

Deniz Feneri: Geceleri gemilerin yollarını bulmaları, tehlikelerden sakınmaları için ışık saçarak gemilere yol gösteren ışık kulesine deniz feneri denilir

Delta ovası: Akarsuların taşıdıkları malzemeleri, deniz içerisinde biriktirmesi sonucu üçgene benzeyen düzlükler meydana gelir. Bunlara delta ovası adı verilir.

Dev kazanı: Çağlayan ve çavlanlarda suların yüksekten düştüğü kısım aşınırsa, derin oyuklar oluşur. Bu oyuklara dev kazanı denir.

Dolin: Kireçtaşından oluşan sahalarda erime suretiyle oluşmuş, huni ve tava şeklinde birkaç metre derinlikte, birkaç metre veya birkaç 10 metre boyundaki çukur sahalardır.

Doğal set gölleri: Göl oluşumuna elverişli olan çanakların açık kısımları varsa ve bu kısımlar çeşitli olaylarla tıkanırsa set gölleri oluşur.

Doruk: Bir dağ veya tepenin en yüksek noktası.

Drenaj: Suyun akıtılması, kurutulması.

Dalgakıran: Limanları dalgalardan koruyan uzun setler.

Debi: Akarsuyun taşıdığı su miktarı.

Delta: Akarsuların denize ulaştığı yerde denizi doldurarak oluşturduğu üçgen görünümlü ova.

Düden: Karstik alanlarda derine doğru inen suyun yutulduğu oluk.

Don Olayı : Havanın açık ve durgun olduğu kış gecelerinde aşırı ısınma nedeniyle toprak donar. Don olayı tarımsal üretime büyük ölçüde zarar verir. Karasal bölgelerde don olayı sık görülür.

Dördüncü Zaman (Kuaterner) : Günümüzden 2 milyon yıl önce başladığı ve hala sürdüğü varsayılan jeolojik zamandır. Zamanın önemli olayları :İklimde büyük değişikliklerin ve dört buzul döneminin (Günz, Mindel, Riss, Würm) yaşanması. İnsanın ortaya çıkışı.Dördüncü zamanı karakterize eden canlılar mamut ve insandır.

Duvar ve Atlas Haritaları : Eğitim ve öğretim amacına yönelik haritalardır. Ölçekleri 1 / 1.100.000'dan daha küçüktür. Dünya'nın tümünü, kıtaları veya ülkeleri gösterirler.

Dünya : Güneş Sistemi'nin 9 gezegeninden biridir ve Güneş'e olan uzaklığı bakımından 3. Sırada bulunur.
Dünyanın Yıllık Hareketi : Dünya ekseni çevresinde hareket ederken aynı zamanda saat ibresinin tersi yönde, Güneş'in çevresinde de döner. Bu hareketini elips bir yörüngede 365 gün 6 saatte tamamlar. Buna 1 Güneş yılı denir. Dünya'nın yıllık hareketi sırasında, Güneş'in çevresinde çizdiği yörünge düzlemine ekliptik denir. Yörünge şeklinin elips olması nedeniyle Dünya yıllık hareket sırasında Günöte - Günberi konumuna gelir

E

Epirojenez: Kıta hareketleri.

Erozyon: Toprağın kemirilmesi, taşınması.

Eksosfer (Jeokronyum) : Atmosferin en üst tabakasıdır.
Enlem : Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın başlangıç paraleli olan Ekvator'a uzaklığının açısal değeridir. Q açısı, D noktasının Ekvator'a olan uzaklığının açı cinsinden değeridir ve D noktasının enlem derecesini verir. Örnek :Q açısının değeri 45 ise, D noktasının enlem derecesi 45° dir
Erime Dolini : Kalker yüzeyler üzerinde, yağış sularının eritmesiyle oluşan karstik şekildir. Erime dolinlerinin tabanında yüzey sularının derine doğru sozdığı çatlak ve delikler bulunur. Dolin tabanlarında erimeden geriye kalan killi materyalin birikmesiyle oluşan terra rossa toprakları bulunur.
Eş Aralık : Bakınız : İzohips Aralığı.
Eş derinlik eğrisi : Bakınız : İzohips Eğrisi.
Eş yükselti Eğrisi : Bakınız : İzohips Eğrisi.

Ekliptik: Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme Ekliptik veya Yörünge Düzlemi denir.
Ekonomi Haritaları : Dünya'nın bütününün ya da bir bölümünün ekonomik özelliklerini gösteren haritalardır. Bu haritalar yardımıyla endüstri kuruluşlarının türü, sayısı, dağılışı, çalışanların sayısı hakkında bilgi edinilir.

Ekstrüzif Kayaçlar: Magmanın yüzeyde soğuması ile meydana gelen kayaçlar.

Etezyen: Eski Yunanda etesia dedikleri ticaret rüzgarı.Yazın kuzeyden eser.

F

Fay: Dünya'mızı saran kabuk tabakasının kırılarak yatay ve düşey yönde kırıldığı hat, çizgi yer değiştirmesidir.

Fön rüzgarları: Bir dağ yamacını aşarak diğer yamaçtan aşağı doğru esen rüzgarın sıcaklığı artar. Çevrede nem açığı oluşur. Bitkilere kurutucu etki yapan bu tip rüzgarlara Föhn rüzgarları denir. 

Falez: Kıyı dikliği, kıyı uçurumu.

Feldspatlar: Önemli kayaç yapıcı mineral grubu.
Fırlama: Volkanik dağlardan çıkan her türlü malzeme.
Filat: Şistin yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğraması sonucu oluşur.
Fiyort: Norveç,İskoçya ve Kuzey Amerika kıyılarında buzulların oluşturdukları dik yamaçlı derin eski buzul koyaklarının aşağı kesimlerinin deniz altında kalmasıyla oluşmuş körfez.
Fiziki Coğrafya: Yeryüzünün dışında insan ve öteki varlıklar üzerine etki yapan doğal olayların oluşumunu ve sonuçlarını inceleyen coğrafya bilimi.
Fliş: Killi,şistli ve içinde yer yer belirgin ofiyolitler bulunan tortul topluluğu.
Flora: Bir ortamdaki bitkilerin cins,tür ve familyalarına göre sınıflandırılması.
Fosil: Çok eski zamanlarda toprak altında gömülü kalmış ve orada taşlaşmış durumda bulunan bitki ve hayvan kalıntıları.
Föhn: Ekseriyetle İsviçre,Avusturya ve Güney Afrika'da esen sıcak ve kurak rüzgar çeşidi.
Fümeral: Yanardağdan gaz ve su buharının çıkma safhası.
                                                                                

G

Günberi (Perihel) : Dünya'nın, Güneş'e en çok yaklaşıp, yörüngede en hızlı döndüğü gündür. Dünya Günberi konumuna 3 Ocak'ta gelir.
Günöte (Aphel) : Dünya'nın, Güneş'ten en çok uzaklaştığı, yörüngede en yavaş döndüğü gündür. Dünya Günöte konumuna 4 Temmuz'da gelir.

Geoit:dünyaya özgü yumurta benzeri şekil.

Gmt:greenwich orta saati.

Graben:Kırık hatlar üzerinde çökme ile oluşmuş oluk.

Gnays.Granitin yüksek sıcaklık ve basınç altında değişime uğraması yani metamorfize olması sonucu oluşur.

Gondwana: Avustralya,Hindistan,Güney Afrika,Güney Amerika ile Antarktika'yı içeren ve Karbonifer'den sonra parçalanarak bugünkü kara parçalarını oluşturduğu varsayılan kara parçası.
Gök Ada: Milyonlarca yıldızdan,yıldız kümelerinden,bulutsu ve gaz bulutlarından oluşmuş uzay adası.Galaksi.
Gök Ekseni: İki ucu sonsuza uzatılmış olarak düşünülen yer ekseni,günlük devinmede yıldızların çevresinde döndüğü eksen.
Gök: İçinde gök cisimlerinin hareket ettiği sonsuz boşluk,uzay,sema,asuman,feza.
Göl Ayağı: Bir gölün artan sularını denize,başka bir göl veya ırmağa taşıyan akarsu,ayak.
Göl: Oluşması tektonik veya volkanik vb. olaylara bağlı olan,toprakla çevrili,derin ve geniş,tuzlu veya tuzsuz durgun su örtüsü.
Gölet: Birikinti suların sulamak amacıyla genellikle bir set ardında toplandığı küçük göl.

Gel-git: Ay’ın çekimi nedeniyle deniz sularının kabarıp çekilmesi.

Grafik Ölçek : Bakınız : Çizgi ölçek.
Granit : İç püskürük bir taştır. Kuvars, mika ve feldspat mineralleri içerir. Taneli olması nedeniyle mineralleri kolayca görülür. Çatlağı çok olan granit kolayca dağılır, oluşan kuma arena denir.

H

Hamsin: Mısır'dan Akdeniz'in doğusuna doğru esen sıcak ve kuru rüzgardır.

Heyelan: Özellikle eğimli yamaçlar boyunca gevşek bir kütlenin veya killi bir tabaka üzerinde bulunan bir kütlenin topyekün kayması.İzobat: Eş derinlik eğrisi.

Hidrograf: Bir su kütlesinde zamana karşı su seviyesini gösteren grafik.
Hidrografi: Bir bölgede yeraltı ve yerüstü sularını inceleyen bilim dalı.
Hidrografya Haritaları: Bir bölgenin su potansiyeli hakkında bilgi veren haritalardır.
Hidrosfer: Gezegenimizde bulunan tüm okyanus,deniz,göl ve su kaynaklarının bütününe denir.
Hinterland: Bir yerleşim merkezinin ticaret merkezi durumunda olduğu ve ürünleri toplayıp gelen malları dağıttığı çevredir.

Hiposantr: Deprem enerjisinin ortaya çıktığı nokta.
Horizon: Toprağı meydana getiren katmanlara denir.
Horst: Yerkabuğunun faylanması,kırılması ile yüksekte kalan kütleye denir.
Humus: Bitkilerin çürümesiyle oluşan organik.

Hara: At çiftliği.
Harita Anahtarı: Haritada kullanılan özel işaretlerin ne anlama geldiğini gösteren bölümdür.
Harita Ölçeği: Harita üzerinde belli iki nokta arasındaki uzunluğun,yeryüzündeki aynı noktalar arasındaki uzunluğa oranı.
Hasat: Hayvansal ürünün veya bitkisel ürünün bir bölgeden toplanması.
Hava Haritası: Hava durumlarının işlendiği özel yeryüzü haritası.

Habitat.bitki ve hayvan ortamı.

Hamada:çöl kayaçları

I-İ

İzohips: Eş yükselti eğrisi.

İzoterm: Eş sıcaklık eğrisi.

Işık Yuvarı:ışık küre,fotosfer (güneşin dış küresi).

Işıma.radyasyon. yeryüzünün güneşten aldığı enerjiyi atmosfere ver süreci.

İkinci Zaman.Mezozoik dönem.

İlkel Zaman.insanlık tarihinin başlangıcı olan dönem.

İsobar.eş basınç eğrisi.

İsonef:eş bulutluluk eğrisi.

İsoseist:eş sarsılma eğrisi. depremler için.

İzohalin:eş tuzluluk eğrisi.

İzobet:eş derinlik eğrisi.

İzoyet.eş yağış eğrisi.

J

Jeomorfoloji: Yer şekli bilimi.

Jeotermal: Sıcak su buharı.

Jips: Beyaz renkli, tırnakla çizilebilen kimyasal tortul bir taştır. Alçıtaşı olarak da isimlendirilir.

Jeoterm Basamağı:Yeryüzünden yerin derinliklerine inildikçe 33 m’de bir sıcaklık 1 °C artar.buna jeoterm basamağı denir.

Jama: Karstik bölgelerde yüzeye açılan ve alttaki bir mağara veya galeri sistemi ile bağlantısı olan genellikle huni şekilli karstik kuyu.
Jeo: Yerküre,yer yuvarlağı.
Jeotiklinal: Derin deniz çanaklarında birikmiş olan tortulların kıvrılmasıyla deniz üzerinde beliren sırtlar.
Jeodezi: Yer ölçme bilgisi.
Jeofizik: Yerküre ve atmosferinin.gezegenlerin,uyduların ve güneşin fiziksel ve yapısal özelliklerini fizik ve matematik yöntemlerini kullanarak inceleyen bilim dalına jeofizik denir.
Jeoloji: Yer bilimi.
Jeolojik: Yer bilimi ile ilgili.
Jeomorfoloji Haritaları: Bir bölgedeki şekillenme zamanı yani iç ve dış güçlerin etkisiyle oluşan yer şekilleri hakkında bilgi veren haritalardır.

K

Kapalı havza: Sularını denizlere kadar ulaştıramayıp kuruyan veya göle dökülüp kalan akarsulardır. Kapalı havzaların oluşmasında; yer şekillerinin oluşumu ve iklim etkilidir.

Kaldera: Volkan konilerinin patlaması ile oluşan çukurluklar.

Kalker: Kireç taşı.

Kanyon: Derin ve yamaçları çok dik vadi.

Kapalı Havza: Sularını denize ulaştıramayan bölge.

Karstlaşma: Kireçtaşlarının karbondioksitli sularla erimesi ve bu erimeden dolayı oluşan topoğrafya şekillerinin ortaya çıkmasıdır.

Karstik arazi: Kireçtaşından oluşmuş arazi.

Kıble: Güneyden eser. İç kesimlerimizde etkili olur. Akdeniz bölgesinde nemli ve sıcak, iç kesimlerde ise, kuru ve sıcak olarak eser.

Kırç: Soğuk havalarda zeminin aşırı şekilde soğuması ile havadaki su buharının soğuyan zeminler, özellikle telgraf ve elektrik telleri ve direkler, ağaçların dalları üzerine yoğuşarak buz halini alması.

Kırgıbayır: Şiddetli yağmurların oluşturduğu selinti suları, bitki örtüsünün bulunmadığı ve kolay aşınabilen arazileri aşındırır. Bunun sonucunda, arazi yüzeyi girintili çıkıntılı bir görüntü alır. Bu tür arazilere kırgıbayır adı verilir. Kırgıbayır, özellikle sağanak yağışların görüldüğü, yarıkurak bölgelerde daha sık görülür. Ülkemizde, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaygındır.

Kırağı: Havanın bulutsuz ve durgun olduğu gece esnasında aşırı olarak soğuyan bitki ve üstü açık yüzeyler üzerinde havadaki nemin ince buz parçacıkları halinde yoğuşması ve beyaz bir görünüm alması.

Keşişleme: 30° enlemi çevresindeki dinamik Y.B.'ın etkisi sonucu oluşur. Suriye çölünden Güneydoğu Anadolu'ya doğru eser. Sıcak ve kurudur. Bitkiler üzerinde kurutucu etkisi vardır.

Karayel: Balkanlardaki Y.B. ve Basra körfezindeki A.B. sonucu oluşur. Kuzeybatıdan soğuk ve kuru olarak eser. Kış mevsiminde Marmara Bölgesi ile Batı Karadeniz de sıcaklıkları azaltarak kar yağışına neden olur

Klimatoloji: İklim bilimi

Kompleks: Çözümü güç olan;aynı ekonomik faaliyette veya bir sanayi dalında birbirini tamamlayan tesis.
Konveksiyonel Yağış: Isınan havanın yükselip soğuması ile oluşan yağışlardır.
Koy: Denizin,gölün küçük girintiler biçiminde karaya doğru sokulduğu yer.
Kör Vadi: Karstik yörelerdeki akarsular bir düdende kaybolarak akışını yeraltında sürdürür.Bu akarsuların yeryüzünde süreklilik göstermeyen vadilerine kör vadi denir.
Körfez: Bir deniz veya gölün kara içine uzanan kısımı.Genellikle kıyı geniş bir kıvrım yaparak körfezi meydana getirir.
Krater Gölü: Krater çanaklarının sularla dolması sonucu oluşmuş göller.
Krater: Bir volkan konisinin tepesinde yer alan,dik yamaçlarla çevrili çukur.
Krivetz: Romanya'nın iç kesimlerinden Karadeniz kıyılarına doğru esen soğuk rüzgarlardır.
Kroki: Bir yerin kuşbakışı görünümünün ölçeksiz olarak düzleme aktarılması.
Kuars: En çok rastlanan kayaç yapıcı mineral.
Kuarsit: Başkalaşmış,kuars tanelerinden oluşan kayaç.
Kumsal: Su kıyılarında oluşan kumlu yer,plaj.
Kumtaşı: Kum tanelerinin doğal bir çimento yardımı ile yapışması sonucu oluşan tortul kayaç türü.
Kuraklık: Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin çok üzerine çıkması ve yıllık yağış ortalamalarının ise mevsim normalinin altına düşmesinin sebep olduğu doğal afettir.
Kül Yağmuru: Püskürme bulutlarından meydana gelen kül çökelmesi

L

Lagün: Deniz kulağı, kıyı gölü.

Lodos: Kuzey Afrika'daki Y.B. ve Hazar denizindeki A.B. sonucu oluşur. Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde etkilidir. Akdenizden geldiği için nemli ve sıcaktır. İç kesimlere sokulurken yükseltinin etkisi ile soğuyarak yağışa neden olur. Kış mevsiminde etkili olduğu bölgelerde, sıcaklığı arttırarak kar erimelerine neden olur.

Lapya: Karstik kayaçlardaki küçük kanalcıklar.

Lejant: Haritaların açıklama anahtarı.

Lös: Rüzgarlar tarafından taşınan küçük kum ve mil boyutundaki malzemelerin birikmesi ile oluşmuş, çoğunlukla sarımsı, gözenekli, kolay ufalanan depo.

Laterit: Özellikle nemli iklimlerde yoğun yağışların ardından kyaçlardaki görece hafif mineral ve elementlerin aşınma ve çözülmeyle başka yerlere taşınmasından sonra geride kalan mineral ve metallerin oluşturdukları torak türüdür.
Lav Platosu: Masa şeklindeki bir arazinin birbirini izleyen kalın lav akıntılarıyla örtülmüş şekli.
Lav:Volkanlardan ve yarıklardan yeryüzüne çıkmış magma.
Lavrasya:Karbonifer  periyodu sonuna doğru parçalanarak bugünkü kuzey yarımküre kıtlarını oluşturduğu varsayılan kara parçası.
Limnoloji: Göl Bilimi.

M

Mağara: Kalkerli arazilerde yer altı sularının kimyasal aşındırması ile oluşan yeraltındaki boşluklardır.

Mantarkaya: Rüzgarlar sürükledikleri veya savurdukları taneleri yüzeylere çarparak aşındırma yaparlar. Dikdörtgen yatay duruşlu tabakaların bulunduğu alanlarda rüzgar aşındırması ile oluşan kaya şekillerine mantarkaya adı verilir.

Maki: Akdeniz ikliminin bitki topluluğu.

Menderes: Akarsuyun büklüm yaparak akması.

Mera: Hayvan otlatılan yer, otlak.

Mercan Kalkeri: Mercan iskeletinden oluşan organik bir taştır.Temiz,sıcak ve derinliğin az olduğu yerlerde görülür.
Mermer: Kalkerin yüksek basınç ve sıcaklıkla başkalaşıma uğraması sonucu oluşan kayaç türü.
Mesa: Yatay tabakalı sahalardaki yüksek ve geniş düzlük.
Metalojeni: Maden yatakları ilmi.
Meteor: Gezegenler arasında dolaşan taşlara verilen ad.
Mezra: Kırsalda birkaç evden oluşan yerleşim birimi.
Mineral: İnorganik bileşimde bir madde olup,mikroskop altında homojen gözükmektedir.
Mistral: Fransa'nın iç kesimlerinden Rhone Vadisi'ni izleyerek Akdeniz kıyılarına doğru esen soğuk rüzgar.
Mitoloji: Mitlerin kökenini araştıran ve yorumlarını yapmaya çalışan bilim dalı.
Moren: Buzulların taşıyıp yığdıkları taş parçaları.
Muson Ormanları: Yağışın fazla olduğu yerlerde,kış aylarında yapraklarını döken yayvan yapraklı ağaçlardan oluşan ormanlara denir.
Mutlak Nem: Herhangi bir sıcaklık derecesinde havanın 1 m3'ünde bulunan su buharı miktarı.